Wat doet sporten met je hersenen?

Onlangs kreeg ik de vraag waarom je van sporten je zoveel beter gaat voelen. Na onderzoek kwam ik een duidelijk artikel tegen in het blad Psyche&Brein van afgelopen zomer. Hier beschrijven ze wat het sporten met je brein doet en wat de voordelen zijn.

Lichaamsbeweging, vooral dan een duursport beoefenen, is een van de beste dingen die je voor je gezondheid kunt doen. Het is niet alleen goed voor ons hart- en longsysteem en het bewegingsapparaat. Ook ons brein en onze psyche doen er velerlei manieren hun voordeel mee.

De knop omdraaien

Sport is goed voor je humeur. Beweging doet namelijk de globale activiteit in de pre frontale cortex, die net achter het voorhoofd ligt, dalen. Geconcentreerd nadenken, moeilijkheden en zorgen verdwijnen bijgevolg naar de achtergrond. Dat komt doordat de hersengebieden in het achterhoofd nu volop de neuronale resources opeisen om lichamelijke waarnemingen te verwerken, beweging te plannen en die aan te sturen.

Een goed gevoel

De dopamineproductie in de hersenstam neemt toe. Deze neurotransmitter speelt een belangrijke rol in het beloningssysteem en bij het sturen van bewegingen; vandaar dat je van bewegen vaak zin in meer krijgt. Dit kan ook parkinsonpatienten helpen de symptomen van hun ziekte te verzachten.
Daarnaast wordt er meer tryptofaan naar de hersenen aangevoerd, een voorlopen van serotonine. Deze neurotransmitter is onder meer actief in hersenstructuren die emoties verwerken. Heel wat antidepressiva baseren hun werking precies op het verhogen van de hoeveelheid beschikbare serotonine in de synapsen.

Stress verminderen

De piek van het hormoon cortisol, waarvan de productie toeneemt bij stress, daalt nu weer. Te veel cortisol in het bloed belemmert doelgericht gedrag en het oproepen van geheugeninhoud; op termijn kan het de cellen in het geheugencentrum vernietigen.

Op de MRI-scans van actieve proefpersonen werden tijdens psychologische tests veranderde hersenpatronen waargenomen, vergeleken met mensen die niet sporten. Dat sluit mooi aan bij het gegeven dat regelmatige lichaamsbeweging ook de aandacht-prestaties en de zogenaamde executieve functies, zoals impulscontrole en planning van acties, verbetert.

Er zijn nog meer veranderingen die in je brein plaatsvinden:

  • Meer grijze stof; geregeld sporten vergoot het volume van bepaalde hersengebieden, zoals de frontale cortex. Dat kan zelfs het leeftijdsgebonden inkrimpen van de hersenen bij volwassen ongedaan maken.
  • Neurogenese; bij dierproeven werd al duidelijk aangetoond dat sport de productie van zenuwgroeifactoren stimuleert en zo de vorming van nieuwe hersencellen in de hippocampus, de geheugencentrale van het brein, bevordert.
  • Beter netwerk; Als we aan onze conditie werken, profiteert ook onze witte stof daarvan. die bestaat vooral uit axonen, de geleiders voor informatieoverdracht tussen zenuwcellen. Daarnaast zijn er ook aanwijzingen dat regelmatige lichaamsbeweging de vorming van synapsen in de hippocampus zou stimuleren.
  • Vorming van nieuwe bloedvaten; lichamelijke activiteit verbetert de doorbloeding van de hersenen. In veel gebieden ontstaan dan nieuwe adertjes.
  • Functionele veranderingen; sport heeft niet alleen een langdurig effect op de anatomie van de hersenen, maar ook op de hersenactiviteit. Op de MRI-scans van actieve proefpersonen werden tijdens psychologische tests veranderde hersenpatronen waargenomen, vergeleken met mensen die niet sporten. Dat sluit mooi aan bij het gegeven dat regelmatige lichaamsbeweging ook de aandacht-prestaties en de zogenaamde executieve functies, zoals impulscontrole en planning van acties, verbetert.
dopamine hersenen lichaamsbeweging